Aardingspen zelf slaan: mag dat volgens de wet?

Aarding is een essentieel onderdeel van een veilige elektrische installatie. Het zorgt ervoor dat elektrische stromen bij een storing veilig de grond in geleid worden, wat elektrocutie of brandschade voorkomt. In Nederland vragen veel particulieren zich af: mag ik zelf een aardingspen slaan, of moet dat volgens de wet door een erkend installateur gebeuren?

In dit artikel leggen we het uit. We behandelen de relevante wet- en regelgeving, technische eisen, risico’s en voordelen van het inschakelen van een professioneel bedrijf zoals DES Elektrotechniek. Zo weet je precies waar je aan toe bent.

Wat is een aardingspen precies?

Een aardingspen (ook wel aardelektrode genoemd) is een metalen staaf die diep in de grond wordt geslagen om elektrische stroom veilig af te voeren bij een fout in de installatie. Deze pen maakt onderdeel uit van het aardingssysteem van je woning of bedrijfspand. Zonder goede aarding werkt je aardlekschakelaar niet optimaal, met mogelijk gevaarlijke situaties tot gevolg.

Waarom is aarding verplicht?

In Nederland is goede aarding verplicht volgens het Bouwbesluit en de NEN 1010-norm. Deze norm bepaalt de minimale veiligheidsvoorschriften voor laagspanningsinstallaties, waaronder de aarding. Zonder correcte aarding voldoen je elektrische installaties niet aan de wettelijke eisen en ben je als eigenaar verantwoordelijk voor eventuele schade of letsel.

Mag je zelf een aardingspen slaan?

Kort antwoord: ja, maar onder strikte voorwaarden.

Er bestaat geen wet die expliciet verbiedt dat een particulier zelf een aardingspen slaat. Je mag het dus technisch gezien zelf doen, mits je voldoet aan de normen, zoals:

• NEN 1010 (elektrische installaties)

• NEN 3140 (veilig werken aan installaties)

• De meting van de aardingsweerstand moet correct uitgevoerd worden

In de praktijk betekent dit dat je alleen zelf een aardingspen zou moeten slaan als je voldoende vakkennis en meetapparatuur hebt. In de meeste gevallen is het verstandiger, en veiliger, om dit te laten doen door een erkend installateur zoals DES Elektrotechniek.

Technische eisen: dit moet je weten

Een aardingspen slaan is geen eenvoudige klus. Het moet aan meerdere eisen voldoen:

1. Diepte van de aardingspen

Een standaard aardingspen is tussen de 2 en 6 meter lang. In sommige situaties, zoals bij droge of zandige grond, moet deze zelfs dieper geslagen worden om een goede geleiding te realiseren.

2. Materiaal

De aardingspen moet gemaakt zijn van goed geleidende materialen zoals:

• Koper

• Gegalvaniseerd staal

Gebruik van verkeerde materialen of te korte pennen kan leiden tot onvoldoende aarding.

3. Aardverspreidingsweerstand

De maximale toelaatbare aardverspreidingsweerstand is 166 ohm. Deze waarde is cruciaal en moet worden gemeten met speciale meetapparatuur. Zonder professionele meting weet je niet of je installatie veilig is.

Risico’s van zelf een aardingspen slaan

Hoewel het misschien lijkt alsof het slaan van een aardingspen simpel is, zijn de risico’s groot als het niet goed gebeurt. Denk aan:

• Elektrocutiegevaar bij een defecte installatie

• Slechte werking van aardlekschakelaars

• Brandschade door spanningsopbouw

• Verzekeringsproblemen bij schade

• Wettelijke aansprakelijkheid bij letsel

Als blijkt dat jij als eigenaar verantwoordelijk bent voor een ondeugdelijke installatie, kunnen de gevolgen ernstig zijn, zowel financieel als juridisch.

Wat zegt de wet?

De wet schrijft niet letterlijk voor wie een aardingspen mag slaan, maar via het Bouwbesluit en de NEN-normen is het indirect wél geregeld. Deze regels zijn complex, maar kort samengevat:

• Je mag zelf werk uitvoeren aan je elektrische installatie, zolang je voldoet aan de NEN 1010-norm.

• Voor het veilig werken aan installaties is volgens NEN 3140 een vorm van opleiding of aantoonbare vakbekwaamheid vereist.

• Bij nieuwbouw en verbouwingen zijn installaties onderhevig aan inspectie en opleveringsregels.

Kortom: als je niet over aantoonbare kennis beschikt van deze normen, dan is het niet verstandig om zelf een aardingspen te slaan.

Wanneer een professional inschakelen?

Je schakelt een erkend installateur in zoals DES Elektrotechniek wanneer:

• Je niet zeker weet hoe diep de aardingspen moet

• Je geen apparatuur hebt om de aardingsweerstand te meten

• Je installatie onderdeel is van een nieuwbouw- of renovatieproject

• Je de veiligheid en verzekering wilt garanderen

Een professionele installateur zorgt ervoor dat je installatie voldoet aan alle eisen én levert de benodigde documentatie voor keuring of verzekering.

Werkwijze van een erkende installateur

Bij DES Elektrotechniek werken we volgens vaste stappen om de aarding correct uit te voeren:

1. Locatieonderzoek – bepaling van de juiste plaats voor de aardpen

2. Selectie van materiaal – keuze voor koper of gegalvaniseerd staal

3. Slaan van de aardingspen – machinaal of handmatig, afhankelijk van de bodem

4. Aansluiting op het aardingssysteem – volgens NEN 1010

5. Meten van de aardverspreidingsweerstand

6. Inspectie en rapportage – inclusief certificering indien nodig

   
   

Door deze aanpak is je installatie veilig én conform de regelgeving.

Wat kost het laten slaan van een aardingspen?

De kosten voor het professioneel slaan van een aardingspen liggen gemiddeld tussen de €300 en €400, afhankelijk van de bodemgesteldheid, het materiaal en de benodigde diepte. Dit is inclusief meting, arbeidsloon en materiaal.

Het lijkt misschien goedkoper om het zelf te doen, maar zonder ervaring of apparatuur lopen de kosten en risico’s al snel op. Daarbij loop je ook het risico op herstelkosten als achteraf blijkt dat het niet goed gedaan is.

Praktische tips voor doe-het-zelvers

Toch van plan het zelf te proberen? Let dan op het volgende:

• Zorg voor een geschikte aardpen (bijv. 6 meter gegalvaniseerd staal)

• Gebruik een echte aardverspreidingsweerstandsmeter

• Meet na afloop of de weerstand onder de 166 ohm ligt

• Leg alles goed vast op foto en in rapportvorm (voor verzekering)

• Zorg voor correcte aansluiting op de meterkast

We raden alsnog aan om je installatie door een erkend installateur te laten controleren.

Conclusie: mag het?

Ja, je mag in theorie zelf een aardingspen slaan. Maar in de praktijk vereist het zoveel technische kennis, normkennis en apparatuur dat dit eigenlijk alleen is weggelegd voor vakmensen. Aarding is té belangrijk om risico’s te nemen. Een fout kan leiden tot schade, letsel of juridische problemen.

Wil je zeker weten dat jouw aarding voldoet aan de wet en veilig is uitgevoerd? Schakel dan een specialist in zoals DES Elektrotechniek.

Over DES Elektrotechniek

Bij DES Elektrotechniek combineren we jarenlange ervaring met actuele normkennis. Wij werken uitsluitend met gecertificeerde vakmensen en voeren elke aardingsopdracht uit volgens NEN 1010 en NEN 3140. Je bent bij ons verzekerd van:

• Veiligheid en vakmanschap

• Heldere communicatie

• Scherpe tarieven

• Rapportages geschikt voor oplevering of verzekering

Neem gerust contact op voor een vrijblijvende offerte of adviesgesprek.